Перевод: с исландского на английский

с английского на исландский

to pay homage to

  • 1 ÞÝÐA

    I)
    (-dda, -ddr), v.
    1) to win over, attach; þýða sér, to attach to oneself (hann ferr víða um lönd ok þýddi sér fólkit);
    2) to explain, interpret (þýða draum);
    3) to signify (hvat ætlar þú þenna draum þýða?);
    4) refl., þýðast e-n, to attach oneself to, associate with one; þýðast e-n með vináttu, to be on a friendly footing with one; þýðast e-m = þýðast e-n; Uni þýddist þórunni, dóttur Leiðólfs, U. paid court to Th., daughter of L.; þýðast til e-s, undir e-n, to attach oneself to, pay homage to, submit to (vildu þeir heldr þýðast undir hans konungdóm en undir Svía-konung; þýddust til hans margir höfðingjar af öðrum löndum).
    f. attachment, love.
    * * *
    d, [O. H. G. djuten: Dutch duiden; Germ. deuten; Dan. tyde; the word is better derived from Goth. þjuda than from þjuþ = bonum]:—prop. to associate, attach; þýða sér, to attach to oneself; hann ferr víða um lönd ok þýddi sér fólkit, Fms. iii. 272.
    II. to explain, interpret; þýða draum, to interpret a dream, Fms. viii. 12, passim: þýða bók, to comment on a book; björg ok steina þýddu þeir móti tönnum, Edda (pref.) 145.
    2. to signify; hvat ætlar þú þenna draum þýða? Ld. 316; at hann (the dream) þýði annat enn ek göri ór honum. Fms. v. 341, x. 147, v. l.; ‘communio’ þýðir samneyti, Hom. 141; það þýðir svá, 655 xxiii. 1, Stj., Barl., Mar., passim.
    III. reflex., with acc. to attach oneself to, associate with; öllum þeim er þá þýðask ok í þeirra embætti bindask, Sks. 358; Haraldr var vinsæll af sínum mönnum, honum (hann?) þýddusk gamlir menn með speki-ráðum, Fms. x. 178; þýðask e-n með vináttu, to pay one homage and friendship, Eg. 20; at hann mundi fá virðing mikla af konungi ef þeir vildi hann þýðask, 17; Uni þýddisk Þórunni dóttur Leiðólfs, U. made love to Th., daughter of L., Landn. 246; hann settisk á húsit hjá álptinni ok vildi þýðask hana, Ísl. ii. 195, Fas. i. 18, Bs. i. 375; setið svá fylkingar yðrar, at þeir þýðisk eigi svá skjótt skóginn, sem þeim er títt til, Fms. vi. 62; skaltú þá fyrst þýðask ok göra þér at vinum, Sks. 284 B: hann þý;ddisk eigi leika né lausung, Bs. i. 90.
    2. with prepp.; þýðask undir e-n, or til e-s, to attach oneself to, asiociate with, pay homage to, or the like; vildu þeir heldr þýðask undir hans konungdóm en undir Svía-konung, Hkr. i. 137, H. E. i. 459; hann var mikill höfðingi ok eigu vér með öngu móti at þýðask undir ( submit to) nokkut forboð, … þýddusk til hans margir höfðingjar af öðrum löndum ( paid him homage), Fms. ix. 450; at eigi þýðisk flærðsamir guðir til várra ákalla, Sks. 308.
    3. pass. (Latinism) to be interpreted; Lazairus þýðisk svá sem boginn, Greg. 23; hirðmaðr þýðisk svá sem hirzlu-maðr, Sks. 272; svá þýðisk nafn Kirkju sem þinghús, 784.

    Íslensk-ensk orðabók > ÞÝÐA

  • 2 LÚTA

    (lýt; laut, lutum; lotinn), v.
    1) to lout, bow down (konungr laut þá allt niðr at jörðu);
    2) to bow to in homage or worship (Erlingr laut konungi ok heilsaði honum);
    3) to give away, yield; hinir lægri verða at l., the weaker has to yield;
    4) with preps., l. at e-u, to bear upon, have reference to (þat sem at lýtr þess manns lofi); to bow for a thing; l. at litlu, to be thankful for little; l. til e-s, to belong to, bear upon (þetta efni lýtr til lofs herra Guðmundi); to pay homage, show deference, to (lutu allir til hans); l. undir e-n, to be subject to (þeir ætluðu engan guð vera þann, er þeir áttu undir at l.).
    * * *
    pres. lýt, pl. lútum; pret. laut, lauzt (Nj. 70), laut, pl. lutu; subj. lyti; part. lotit: a weak pres. lúti, lúti ek helgum dómi, the Runic poem; pret. lútti, Barl. 199, Stj. 229: [A. S. lútan; Old and North. E. lout; Dan. lude]:—to lout, bow down; konungr laut þá allt niðr at jörðu, Fms. i. 159; hann hélt höndunum yfir höfuð sér ok laut til altaris, ok bar yfirhöfnina aptr af herðum honum er hann hafði lotið undan, iv. 172, 173; stendr hann á knjánum ok ölnbogunum, lýtr hann niðr mjök við, xi. 64; at eigi skal þurfa at lúta optar um sinn í hornit, en er hann þraut erendit ok hann laut ór horninu, Edda 32; Grettir sá er hann laut ok spyrr hvat hann tók upp, Grett. 93; hann lýtr fram yfir borðit, Þiðr. 323; þá féll niðr spónn fyrir henni, hón laut niðr eptir, Eb. 36.
    2. of worship; þat er upphaf laga várra, at austr skolum lúta ok gefask Kristi, it is the beginning of our law, that we shall all lout towards the east, and give ourselves to Christ, N. G. L. i. 339; Barlaam lútti í austrið ok bað til Guðs, Barl. 199; henni ek laut hinnsta sinni, ægis-heimi í, I louted to her (viz. the sun) the last time in this world, i. e. it was the last day of my life, Sól. 41, (cp. á baðmi viðar þeim er lúta austr limar, Sdm. 11), referring to a heathen rite of bowing towards the east (the rising sun) during prayer, cp. Landn. 1, ch. 9.
    3. of doing homage, with dat. of the person; Erlingr laut konungi ok heilsaði honum, Ó. H. 119; hljópu þeir upp allir ok lutu því skrimsli, 109; lauztú mér nú, segir Skarphéðinn, en þó skaltú í móður-ætt falla áðr vit skiljum, Nj. 70; Þórarinn svaraði ok laut konunginum, Ó. H. 118; þessi maðr kvaddi konung ok laut honum, Orkn. 116, and passim, cp. also Sól. 41; lútti Joseph þá lítillátliga allt niðr til jarðar, Stj. 229; hann kvað fyrr myndi hann tröll taka en hann lyti honum, Fs. 53: lúta undir e-n, to be subject to, Bs. ii. 5, Barl. 25: to belong to, bear upon a subject, þetta efni lýtr til lofs herra Guðmundar, Bs. ii. 146; hvar hann vildi at þetta ráð lyti, O. H. L. 5; hann var þar með mestri virðingu ok lutu allir til hans, paid him homage, Fb. i. 431; lúta til útlendra konunga, Ó. H. 45; þangat lýtr allt ríkit, þar eru Uppsalir, 65; en hitt mun mér örðgara þykkja at lúta til Selþóris er þrælborinn er í allar ættir, 112.
    4. to give way, yield; þá lét ek til ok laut ek, Mar.; er hann hafði látið lúta undan Vagni, Fms. i. 174; hinir lægri verða at lúta, the weaker has to lout, a saying, Grett. 162; þá á þar dómnum at vægja um þess manns mál er svá er at lotinn, who is thus brought to his knees, Sks. 663; áðr Niflungar lúti, Þiðr. 328; lúta í gras, to bite the dust, Fbr. 90 new Ed.: lúta at litlu, to be thankful for little, Grett. 134.
    II. part. lotinn, ‘louting,’ bowed, bent down, used as adj.

    Íslensk-ensk orðabók > LÚTA

  • 3 HNEIGJA

    (-ða, -ðr), v.
    1) to bow, bow down, bend, incline; h. sik, to make a bow; h. sik til við e-n, to bow down, pay homage to one; h. e-m, to bow down to one; h. eptir e-m, to be biassed towards one;
    2) refl., hneigjast, to lean; h. af villu, to forsake heresy; h. til e-s, to lean towards a person; h. fyrir fortölur e-s, to be swayed by another’s persuasions.
    * * *
    ð, [Goth. hnaivjan; A. S. hnægan; Germ. neigen; Dan. neje]:—causal from hníga, to bow, bow down, bend, incline; h. höfuð, Ísl. ii. 274; h. sik, to make a bow; h. sik fyrir e-m, to bow oneself before a person (in greeting), 625. 86, Stj. 185; h. eyru sín, to incline one’s ear, Sks. 275, Ps. xl. 1; h. sik til við e-n, to bow down, pay homage to one, Fms. vii. 17; h. sik ok sveigja, to bow oneself and sway, Stj. 61: h. hugi sínum, to incline one’s mind, Hom. 53; víkja eðr h. hendi né fæti, Stj. 204; h. e-m (sik understood), to bow down to one, Fms. ii. 133, Sks. 291: with prepp., h. af, to decline from, swerve from, Stj. 332; h. eptir e-m, to be biassed towards, Orkn. 134.
    II. reflex. to lean; konungr hneigðisk at hásætinu, Fms. ii. 139; h. frá e-m, to go away from, Stj. 497; h. undan, to escape, 625. 68; h. til e-s, to lean towards a person, side with him, Fms. vii. 18; h. frá réttum dómi, to deviate from, Hom. 135; h. af villu, to forsake heresy, Fms. x. 301; h. fyrir fortölur e-s, to be swayed by another’s persuasions, Sturl. iii. 136.
    2. pass., gramm. to be declined, inflected; grammatica kennir hve öll orð hneigjask, Clem. 33.
    3. part. hneigðr, as adj. inclined to, hneigðr fyrir bækr.

    Íslensk-ensk orðabók > HNEIGJA

  • 4 HYLLA

    (-ta, -tr), v., hylla sik e-m, to court a person’s friendship, make friends with;
    hylla fyrir e-m, to recommend one;
    refl., hyllast e-n = hylla sik e-m;
    hyllast e-n at, to pay homage to.
    * * *
    t, hylda in N. G. L. ii. l. c.; [cp. hollr; Germ. huldigen; Dan. hylde]:—to court a person’s friendship; h. sik fjándmönnum e-s, Fms. vi. 174; h. sik svá við menn, Gþl. 25; h. fyrir e-m, to recommend one, Lv. 6; h. ok samþykkja, N. G. L. ii. 65, 220; h. hug með e-m, to consent, 183.
    II. reflex., hyllask e-n at (athyllask, q. v.), to cultivate, pay homage to, Fs. 130, Fms. iv. 448: eccl. to worship, hyllask at Guð, hyllisk nú at Thomas biskup, pray to bishop Thomas! Sturl. iii. 234.

    Íslensk-ensk orðabók > HYLLA

  • 5 ÞJÓNA

    (að), v.
    1) to serve (settist hann heima ok þjónaði ekki konungi); þjóna til e-s, to serve, pay homage to (kvaðst hann skyldr at þjóna til konungs); to deserve (launa þeim sem þeir hafa til þjónat); þjóna undir e-n, to serve under one;
    2) to attend on as a servant, wait on (hón þjónaði honum eigi verr enn bónda sínum).
    * * *
    að, [A. S. þenian; O. H. G. diunon; Germ. dienen; mod. Dan. tjene, Swed. tjäna, mod. Icel. þéna; the proper Dan. form would be tyne]:—to serve; settisk hann heima ok þjónaði ekki konungi, Eg. 83; þessi guðin er þú þjónar, serves, worships, Fms. i. 97; líf ok dauði þjóna Dróttni, 623. 27; þjóna Guði, Stj. 375; þjóna til e-s, to serve, pay homage to, of allegiance; kvaðsk hann skyldr at þ. til konungs, Fms. ix. 431; engi vildi til þeirra þjóna upp frá því, xi. 334; þeir er til hans (i. e. Christ) þjóna, Mar.; þjóna til hans né annarra, Fms. iv. 23: þjóna undir e-n, to serve under one, Sturl. ii. 4: absol., Jb. 383.
    2. to attend on as a servant, wait on, with dat., Stj. 441; hón þjónaði honum eigi verr enn bónda sínum, Nj. 62; lét göra honum laug ok þjónaði honum sjálfr, Fms. vi. 303; þ. at konungs-borði, Fb. ii. 428; þ. fyrir borði, Fms. vii. 84: in Icel. households chiefly used of maid-servants, cp. Ld. ch. 11.
    3. in eccl. sense, to perform service; þjóna kirkju (dat.), Bs. i. 179, Hom.; þ. kapellu, D. N. ii. 338.

    Íslensk-ensk orðabók > ÞJÓNA

  • 6 HÖND

    * * *
    (gen. handar, dat. hendi; pl. hendr), f.
    1) hand;
    taka hendi á e-u, to touch with the hand;
    hafa e-t í hendi, to hold in the hand;
    drepa hendi við e-u, to refuse;
    halda hendi yfir e-m, to protect one;
    taka e-n höndum, to seize, capture;
    bera hönd fyrir höfuð sér, to defend oneself;
    eiga hendr sínar at verja, to act in self defence;
    láta e-t hendi firr, to let go out of one’s hands, to lose;
    taka í hönd e-m, to join hands with one;
    eiga e-t jöfnum höndum, to own in equal shares;
    sverja sér af hendi, to forswear;
    af hendi e-s, on one’s behalf, on the part of (af hendi landsmanna);
    at hendi, as adv. in turn;
    hverr at hendi, each in turn;
    felast á hendi e-m, to be under one’s protection;
    hvat er þér á höndum, what hast thou in hand?;
    ef honum væri ekki á höndum, if he had nothing in hand, if his hands were free;
    eiga e-t fyrir hendi (höndum), to have in hand (duty, business, engagement);
    vera í hendi, to be at hand, at one’s disposal;
    hafa vel (illa) í höndum, to behave well (badly);
    hafa e-t með höndum, to have in hand, manage, discharge;
    hljóta e-t undan hendi e-s, from one, at one’s hand;
    á hönd, á hendr, against (lýsa vígi á hönd e-m);
    snúa vanda á hendr e-m, to throw the responsibility on one;
    fœrast e-t á hendr, to undertake;
    ganga (drífa) á hönd e-m, to submit to one;
    bjargast á sínar hendr, by one’s own handiwork;
    selja, gefa, fá e-t í hönd (hendr) e-m, to give into one’s hands, hand over;
    búa e-t í hendr e-m, to make it ready for one;
    þá sömu nótt, er fór í hönd, the following night;
    veðr óx í hönd, the wind rose higher and higher;
    vera hœgt um hönd, to be easy in hand;
    til handa e-m, into one’s hands;
    ganga til handa e-m, to put oneself in another’s hands, submit to him;
    ef þat berr þér til handa, if it befalls thee;
    þá skömrn kýs ek mér eigi til handa, I will not have that shame at my door;
    biðja konu til handa e-m, on one’s behalf, for him;
    2) the arm and hand, the arm (höndin gekk af axlarliðnum; hann hefir á hœgri hendi hring fyrir ofan ölnboga);
    var eigi djúpara en þeim tók undir hendr, the water just reached to their armpits;
    3) hand, side;
    á hœgri (vinstri) hönd, on the right (left) hand, side;
    á hvára hönd, on either hand;
    minnar (yðvarrar) handar, for my (your) part;
    4) kind, sort;
    allra handa árgœzka, great abundance of all things.
    * * *
    f., gen. handar, dat. hendi, acc. hönd, pl. hendr, mod. proncd. höndur, gen. handa; [Goth. handus; A. S. and Engl. hand; O. H. G. hant; Germ. hand; Dan. haand; Swed. hand]:—a hand; beit höndina þar er nú heitir úlfliðr, Edda 17; armleggir, handleggir ok hendr, Anecd. 6; kné eðr hendi, Grág. ii. 8; ganga á höndum, Fms. vi. 5; með hendi sinni, K. Þ. K. 5 new Ed.; taka hendi á e-u, to touch with the hand, Fms. x. 110; taka höndum um háls e-m, Nj. 10; hvítri hendi, Hallfred; hafa e-t í hendi, to hold in hand, wield, Eg. 297, Nj. 84, 97, 255; hrjóta ór hendi e-m, Fms. xi. 141; hafa fingrgull á hendi, Nj. 146; handar-högg, Fms. xi. 126, Fas. ii. 459; sjá ekki handa sinna skil (deili), not to be able to see one’s hands, of a dense fog.
    2. the arm and hand, the arm, like Gr. χείρ, Nj. 160, 253; á hendi heitir alnbogi, Edda 110; hendr til axla, Fas. i. 160; leggir handa ok fóta, Magn. 532; hönd fyrir ofan úlnlið, Nj. 84; hafa hring á hendi, of an arm-ring, Nj. 131; hring á hægri hendi fyrir ofan ölnboga, Fms. iv. 383:—the arm and arm-pit, ná, taka undir hönd ( arm-pit) e-m, Gþl. 380; var eigi djúpara en þeim tók undir hendr, the water reached to their arm-pits, Ld. 78; taka undir hönd sér, to take hold under one’s arms, Eg. 237, Nj. 200; sjá undir hönd e-m, Fas. ii. 558; renna undir hendr e-m, to backspan one, Háv. 40, 41; þykkr undir hönd, stout, Ld. 272.
    3. metaph. handwriting, hand; rita góða hönd, to write a good hand; snar-hönd, running hand, italics.
    II. the hand, side; hægri hönd, the right hand; vinstri hönd, the left hand; á hvára hönd, on either hand, each side, Landn. 215; á vinstri hönd, Nj. 196; á hægri hönd; á tvær hendr, on both hands or sides, Ísl. ii. 368, Fas. i. 384; á báðar hendr, Grág.; hvat sem á aðra hönd ber, whatsoever may happen; á aðra hönd … en á aðra, Ld. 46; til hvárigrar handara, Fms. x. 313; til annarrar handar, Nj. 50, 97; til sinnar handar hvárr, 140; til beggja handa, Eg. 65; til ýmsa handa, Bs. i. 750; þver-hönd, a hand’s breadth; örv-hönd.
    III. sayings and phrases referring to the hand:
    1. sayings; sjálfs hönd er hollust, one’s own hand is best, i. e. if you want to have a thing well done, do it yourself, Glúm. 332, Ó. H. 157; blíð er bætandi hönd, blessed is the mending hand; gjörn er hönd á venju, Grett. 150, Nj. (in a verse), and Edda (Ht. 26); margar hendr vinna létt verk; fiplar hönd á feigu tafli; betri ein kráka í hendi en tvær á skógi, Ld. 96; skamma stund verðr hönd höggvi fegin, see högg.
    2. phrases; drepa hendi við, to refuse, Nj. 71; halda hendi yfir e-m, to hold one’s hand over, protect, 266, Fbr. 22, Anecd. 14; taka e-n höndum, to take hold with the hands, seize, capture, Fms. x. 314, Nj. 265, passim; eiga hendr sínar at verja, to act in self-defence, 84, 223; hefja handa, to lift the hands, stir for action, 65, Ld. 262; bera hönd fyrir höfuð sér, to put one’s hand before one’s head, stand on one’s guard, defend oneself; vera í hers höndum, óvina höndum, to be in a state of war, exposed to rapine; vera í góðum höndum, vina-höndum, góðra manna höndum, to be in good hands, among friends.
    β. læknis-hendr, ‘leech hands,’ healing hands; pains and sickness were believed to give way to the magical touch of a person gifted with such hands, Sdm. 4, Magn. S. Góða ch. 36 (Fms. vi. 73), cp. Rafns S. ch. 2; hönd full, a handful, Fms. ii. 302, vi. 38, viii. 306; fullar hendr fjár, hands full of gold:—kasta hendinni til e-s, to huddle a thing up; með harðri hendi, with hard hand, harshly, rudely; með hangandi hendi, with drooping hand, slothfully; fegins hendi, with glad hand, joyfully; sitja auðum höndum, to sit with empty hands, sit idle; but með tómar hendr, empty-handed, portionless, Thom.:—láta hendr standa fram úr ermum, to work briskly; víkja hendi til e-s (handar-vik), to move the hand to do a thing; það er ekki í tveim höndum að hafa við e-n, of double handed (i. e. faltering) half measures, when the one hand undoes what the other has done; kann ek þat sjá at ekki má í tveim höndum hafa við slíka menn, Band. 3; láta hönd selja hendi, of a ready bargain; láta e-t ganga hendi firr, to let go out of one’s hands, lose, Ld. 202; ok lét sér eigi hendi firr ganga, and never lost sight of him, 656 ii. 4; e-m fallask hendr, to be discomfited, lose one’s head (see falla); leggja görva hönd á allt, to be a ready hand, adept in everything, Thom. 300 (see göra F. 2); taka í hönd e-m, to join hands, Nj. 3; takask í hendr, to join, shake hands, Grág. ii. 80; leggja hendr saman, id., Gþl. 18,—of shaking hands as symbolical of a bargain, see the compds hand-lag, hand-festi, handa-band; eiga, taka, jöfnum höndum, to own, take with even hands, i. e. in equal shares, Grág. i. 171, ii. 66, Hkr. i. 318; vinna jöfnum höndum, to work even-handed, to help one another; e-m eru mislagðar hendr, one’s hands are amiss, when bad work is done by one from whom better was expected; honum hafa verið mislagðar hendr, etc.
    B. Metaph. usages:
    I. dat., sverja sér af hendi, to forswear, Fms. vii. 176; færa af höndum sér, to dismiss, Grág. i. 248; hefjask af höndum e-m, Fms. xi. 59:—af hendi e-s, on one’s behalf, part, Landn. 154; af hendi Hákonar, Fms. i. 20, iv. 118; af hendi landsmanna, ix. 359; af sinni hendi, of one’s own hand, for one’s own part, Grág. i. 392; reiða, greiða, gjalda, inna af hendi or höndum, to discharge, pay off, Fms. vii. 230, Nj. 146, 190, 232, 239, 257, 281, Grág. i. 82, ii. 374; selja, láta af hendi (höndum), to part with, dismiss, Nj. 186, 231, Fms. vii. 173, Rb. 12; líða af hendi, to pass, of time, Ísl. ii. 144, Fms. iv. 83: koma, bera at hendi, to happen, Nj. 71, 177: at hendi, as adv. in turn; hvern at hendi, each in turn, Fms. i. 150: þar næst Gunnarr, þá Loðinn, þá hverr at hendi, Nj. 140; hverr segir at hendi þat er frá honum hefir stolit verit, Mar.: felask á hendi e-m, to be under one’s charge, protection, Nj. 201, Bs. i. 167, 173. vera e-m á hendi, id., Fms. vii. 243; vera bundinn á hendi e-m, Sturl. i. 57: hafa e-t á höndum (hendi), to have a thing in hand, of duty, business to be done, Grág. i. 38; eiga ferð á höndum, Ld. 72; hvat er þér á höndum, what hast thou in hand? for what art thou concerned, distressed? Nj. 133, Ld. 270; ella eru þér stórir hlutir á höndum, Fms. vii. 30; ef honum væri ekki á höndum, if he had nothing in hand, if his hands were free, Ld. 42: eiga e-t fyrir hendi (höndum), to have in hand (duty, business, engagement), Fas. ii. 557; farvegr langr fyrir hendi, Fms. xi. 316; tveir kostir fyrir höndum, Nj. 264, Grág. i. 279; hafa sýslu fyrir höndum, Ísl. ii. 344; eiga vandræði fyrir höndum, Ld. 4; eiga gott fyrir höndum, Hkr. iii. 254: vera í hendi, to be at hand, within reach, at one’s disposal, in one’s power; hann er eigi í hendi, Fms. vi. 213; þat er eigi í hendi, ‘tis no easy matter, v. l.; hafa raun ( evidence) í hendi, Bs. i. 708; hafa ráð e-s í hendi sér, Ld. 174, Fas. i. 260; hafa vel, ílla í höndum, to behave well, badly, Ísl. ii. 387, Eg. 158; varð honum þat vel í höndum, 50: hafa e-t með höndum (fé, auðæfi, embætti, etc.), to have in hand, manage, discharge, Grág. ii. 389, Greg. 25, Stj. 248, Hkr. iii. 131; to design, hafa ráð, stórræði með höndum, 623. 51: hljóta undan hendi e-s, from one, at one’s hands, Fas. i. 365: undir höndum, eigi lítill undir höndum, not a small man to handle, Fms. vii. 17; vera undir höndum e-m, to be under or in one’s hands, under one’s protection, in one’s power, Sks. 337, Fms. i. 7, 13; sitja undir hendi e-m, Hkr. i. 166,—um hendr, Fms. iv. 71, is prob. an error = undir hendi.
    2. absol., annarri hendi, on the other hand, Fms. vii. 158; en annarri hendi vildu þeir gjarna veita konungi hlýðni, ix. 258.
    II. acc., with prepp.; á hönd, á hendr, against; höfða sök, lýsa vígi (etc.) á hönd e-m, to make a suit … against, Grág. i. 19, Nj. 86, 87, 98, 99, 101, 110, 120, 230; hyggja e-t á hendr e-m, to lay a thing to a person’s charge, Hom. 115; reynask á hendr e-m, to have a charge brought home to one, Fms. xi. 76; snúa vanda á hendr e-m, to throw the responsibility upon …, Nj. 215; færa, segja stríð á hendr e-m, to wage, declare war against one; fara geystr á hendr e-m, to rage against, Fms. vii. 230; færask e-t á hendr, to undertake, Nj. 126; ganga á hönd e-m, to vex one, 625. 33; sótt elnar á hendr e-m, Eg. 126; leggja e-t á hendr e-m, to lay ( a burden) on one’s hands, Fms. xi. 98; in a good sense, ganga á hönd, to pay homage to, submit, Ó. H. 184; dreif allt fólk á hönd honum, submitted to him, filled his ranks, Fms. i. 21; bjargask á sínar hendr, by one’s own handwork, Vápn. 28; (for at hönd, Grág. i. 135, read á hönd): selja, fá, gefa e-t í hönd, hendr e-m, to give into one’s hands, hand over; selja sök í hönd e-m (handsöl), Grág. ii. 80, Nj. 4, 98, 112, 186; so, halda e-u í hönd e-m, Ísl. ii. 232, Fms. vii. 274; búa í hendr e-m, to make it ready for one, Ld. 130; veiði berr í hendr e-m, Nj. 252; kalla til e-s í hendr e-m, to lay claim to a thing at the hands of another, Ld. 300, Eg. 350, Fms. iv. 222, ix. 424; þegar í hönd, offhand, immediately, Bs. i; þá sömu nótt er fór í hönd, the following night, Fms. viii. 397, Glúm. 341; gjalda í hönd, to pay in cash, Vm. 16; veðr óx í hönd, the wind rose higher and higher, Fb. i. 432: undir jafna hönd, equally, Sturl. iii. 243; standa óbrigðiliga undir jafna hönd, Dipl. v. 26: væra hægt um hönd, to be easy in hand, Nj. 25; þegar eg vil er hægt um hönd, heima á Fróni að vera, Núm. 1. 10; but mér er e-t um hönd, it is awkward, costs trouble: hafa við hönd sér, to keep at hand, Fms. x. 264; tóku konur manna ok dætr ok höfðu við hönd sér viku, Grett. 97; hafa e-t við höndina, to have it at hand.
    III. gen., with prepp.; til handa e-m, into one’s hands; fara Guði til handa, to go into God’s hands, Blas. 51; ganga til handa e-m, to put oneself in another’s hands, submit to him, Rb. 404, Eg. 12, Fms. vii. 234, Fas. ii. 522; ef þat berr þér til handa, if it befalls thee, i. 135; þá skömm kýs ek mér eigi til handa, I will not have that shame at my door, Nj. 191: for one, on one’s behalf, biðja konu til handa e-m, 120, 180, Grág. i. 353; í þeirri bæn er hann orti oss til handa, for its, for our use, our sake, 655 i. 2; hann hélt fénu til handa Þrándi, Landn. 214, Nj. 151; safnar konungr liði (til) handa Oddi, Fas. ii. 553; til handa Þorkatli, Fs.
    β. dropping the prep. til; mikit fé handa honum, Rd. 195 (late MSS.): whence, handa has become an adverb with dat., handa e-m, for one, Lat. alicui, which is freq. in mod. usage.
    2. adverbial; allra handa, Dan. allehaande, of every kind; allra handa árgæzka, Edda (pref.); allra handa ganganda fé, Þórð. 51 new Ed.; fjögurra handa, of a fourfold kind, H. E. i. 525.
    3. absol., minnar handar, for my part, Ísl. ii. 356; yðvarrar handar, for your part, Fms. ix. 498; hvárrar-tveggju handar, on either hand, Skálda 164; innan handar, within one’s hands, easy, Ld. 112; þótti þeim innan handar falla at taka land þetta hjá sér sjálfum, 210.
    C. COMPDS:
    I. plur., handa-afl, n., Edda, = handafl, p. 237. handa-band, n. a joining or shaking of hands, as a law term = handlag, Dipl. i. 11, iv. 2, Vígl. 23; in plur., Bs. (Laur. S.); heilsa, kveðja með handabandi. handa-festi, f. a hold for the hands, Fms. ii. 276. handa-gangr, m. grasping after a thing with all hands, Fas. iii. 345. handa-görvi, f. ‘hand-gear,’ gloves, Sd. 143, Fbr. 139. handa-hóf, n., in the phrase, af handahófi, at random. handa-kenning, f. hand touching, Eluc. 20. handa-klapp, n. a clapping of hands, Skálda 174. handa-læti, n. pl. gestures with the arms, Sks. 116. handar-mál, n., in the phrase, at handarmáli, in heaps; var þá drepit lið hans at handarmáli, Fas. i. 41. handa-saumr, m. tight gloves, Bs. ii. 10. handa-síðr, adj. = handsíðr. handa-skil, n. pl., in the phrase, sjá ekki h., not to see one’s own hands, as in the dark, in a dense fog. handa-skol, n. pl. maladroitness; það er allt í handaskolum. handa-skömm, f. shameful work, a scandal; það er mesta h.! handa-staðr, m. the print of the hands. Fas. i. 285. handa-tak, n., -tekt, f., -tekja, u, f. a taking of hands, as a bargain, Háv. 42, H. E. ii. 194, D. N. i. 398. handa-tæki, n. pl. a laying hold, a fight, Bs. i. (Laur. S.): a pledging of hands, Dipl. ii. 6, D. N. passim. handa-upphald, n. a lifting the arms, Stj. 296. handa-verk, n. pl. one’s handiwork, doings, N. G. L. i. 76, Fms. vii. 295, Stj. 198; í handaverkum eða bókfræði, 46; handaverk manna, men’s handiwork, Blas. 47; Guðs h.; ek em þín h., Sks. 610; hans h., Fms. viii. 406.
    II. sing., handar-bak, n. the back of the hand, Sdm. 7. handar-gagn, n. a being ready to the hand; leggja e-t til handargagns, to lay it so as to be ready at hand, Hkr. ii, 158, 249. handar-grip, n. a measure, = spönn, Karl. 481. handar-hald, proncd. handarald, n. a handle, Fas. ii. 355. handar-jaðarr, m. the hand’s edge; in the phrase, vera undir handar-jaðri e-s, to be in one’s hands, in one’s power, Fær. 201. handar-kriki, a, m. ‘hand’s-creek,’ the arm-pit, Eg. 396, Fms. vi. 348, Sturl. ii. 37. handar-mein, n. a sore in the hand, Bs. i. 115, 187, Sturl. ii. 177. handar-stúfr, m. a ‘hand-stump,’ stump of the arm, the hand being hacked off, Fms. x. 258, xi. 119. handar-vani, a, m. maimed in hand, Hm. 70, Matth. xviii. 8. handar-veif, n., í handarveifi, in a ‘wave of the hand,’ in a moment. handar-vik, n. the hands’ reach, movement, work; lítið handarvik, a small work. handar-væni, a, m. want of hands (?), Hm. 72.
    ☞ For the compds in hand- see pp. 237, 238.

    Íslensk-ensk orðabók > HÖND

  • 7 HNÍGA

    (hníg; hné and hneig, hnigum; hniginn), v.
    1) to fall gently, sink down (hné Guðrún höll við bólstri); h. at armi e-m, to sink into one’s arms;
    2) to flow (hnigu heilög vötn af himinfjöllum);
    3) to sink down, fall dead (= h. at velli); h. at grasi, í gras, to bite the grass;
    4) to incline, turn; eigi mátti sjá hvernig h. mundi, which way the scale would turn (in a battle);
    5) h. til e-s, to turn towards (var jafnan þeirra hlutr betri, er til hans hnigu); h. til liðs, hjálpar við e-n, to side with one pp., hniginn, advanced (stricken) in years, = h. á aldr, h. at aldri; of a door, shut; var hurð hnigin, the door was down; hurð hnigin á hálfa gátt, á miðjan klofa, half shut, half down.
    * * *
    pres. hníg; pret. hné, hnétt, hné, pl. hnigu; sing. hneig is very rare in old vellum, e. g. Sks. 112, Fms. vi. 280, viii. 21, Mork. 60, Fb. i. 106, Ó. H. 89, else always hné, as also in mod. poets—Jesú blóð hér til jarða hné | jörðin aptur svo blessuð sé, Pass. 3. 10; part. hniginn: with neg. suff., pret. hnék-at, Og. 11; pres. hnígr-a, Hm. 159, Eg. (in a verse); [Ulf. hneivan = κλίνειν, Luke ix. 12; A. S. hnîgan, pret. hnâh; O. H. G. hnîgan; cp. hneig-ja]:—to bow down, sink, fall gently; of a stream, the sun, a felled tree, a dying man, etc., heilög vötn hnigu af fjöllum, Hkv. 1. 1; fóru þar til er vötn hnigu til vestr-ættar af fjöllum, Orkn. 4; tré tekr at hníga ef höggr tág undan, Am. 56: to sink, fall dead, h. at velli, Hkv. 2. 8; Baldr er hné við bana-þúfu, Hdl.; Hamðir hné at húsbaki, Hðm. 32; hnígra sá halr fyrir hjörum, Hm. 159, Skm. 25, Hkm., Nj. 191; hniginn fyrir oddum, Darr.; hniginn í hadd jarðar, Bm.; hné hans um dólgr til hluta tveggja, hendr ok höfuð hné á annan veg, Skv. 3. 23; ok kvað annan-hvárn verða at h. fyrir öðrum, Ísl. ii. 263; sinn veg hné hvárr þeirra af húsmæninum, 195; síðan hné hann aptr ok var þá dauðr, Ó. H. 223; þá hné (hneig Ed.) hann á bak aptr ok var þá andaðr, Lv. 70; Hjálmarr hnígr at (þúfunni) upp, Fas. ii. 216; þá hné hann aptr ok sprakk af harmi, i. 357 (Fb. i. 106); hné margr maðr fyrir honum ok lét sitt líf, Fb. i. 193: the phrase, hníga at velli, h. í gras, h. at grasi, to sink to the ground, bite the grass, Hkv. 2. 8; áðr en ek hníga í gras, Ísl. ii. 366; mann mun ek hafa fyrir mik áðr ek hníg at grasi, Njarð. 378; mannfólkit greipsk í bráða-sótt, svá at innan fárra nátta hnigu ( died) sjau menn, Bs. ii. 35; Einarr sat svá at hann hneig upp at dýnunum, ok var þá sofnaðr, Fms. vi. 280, (hneg, Mork. 60, l. c.); hann hné niðr höfði sínu, he drooped with his head, Karl. 489; þá hné Guðrún höll við bólstri, G. sank back in the bed, Gkv. 1. 15.
    2. poët.,
    α. of ships, to rise and fall, toss on the waves; skip hnigu um lög, Lex. Poët., Fms. vi. (in a verse).
    β. hníga at rúnum, Gkv. 3. 4; h. at armi e-m, to sink into his arms, Hkv. 2. 23.
    3. with prepp.; h. til e-s, to swerve towards; þeim er hníga vilja til hans vináttu, Fms. viii. 239; sá er yður þjónosta hneig til, whom you served, 21; var jafnan þeirra hlutr betri er til hans hnigu, 47, vi. 414; ok því á hann heldr til vár at hníga en yðar, Stj. 540; allir konungar þeirra landa hnigu undir hans vald, 560: to bow down, pay homage to another, allir menn er þar vóru hnigu þeim manni, Eb. 330; Emundr gekk fyrir hann ok hneig honum ok kvaddi hann, Ó. H. 85; hinir hæstu turnar hafa nú numit honum at hníga, Al. 90; hann hnígr ( yields) eigi fyrir blíðu né stríðu, 625. 95.
    II. metaph., h. til liðs, hjálpar við e-n, to side with one; þessir hnigu allir til liðs við Karl inn Rauða, Lv. 137; hnékat ek af því til hjálpar þér, Og. 11; hneig mikill fjölði engla til hans, Sks. 112 new Ed.: to incline, turn, of a scale in the balance, þá hnígr mannfallit í þeirra lið, of a battle, Al. 134; ok var þat lengi at eigi mátti sjá hvernig hníga myndi, which way the scale would turn (in a battle), Orkn. 70, 148; hnígr nú sýnt á Frankismenn, the day turns visibly against the F., Karl. 193.
    III. part. act., at hníganda degi, at the fall of day, Sks. 40; vera hnígandi, to be failing, on the decline, Karl. 162; með hníganda yfirbragði, with a falling, drooping face, 542.
    2. pass. hniginn, stricken in years; Þorsteinn var þá hniginn, Ld. 24; mjök h., well stricken in years, Fms. ix. 501; hann görðisk þá heldr hniginn at aldri, Eg. 187; hniginn á aldr, id., Orkn. 216, 346; h. í efra aldr, Fb. i. 346.
    β. of a door, shut; the word hnigin shews that in olden times the door was shut up and down, as windows at the present time, and not moved on hinges; var hurð hnigin, Rm. 23; hnigin á gátt, sunk in the groove, Gísl. 16; h. á hálfa gátt, half shut, half down the groove; hurð h. á miðjan klofa, id., Fms. iii. 74; h. eigi allt í klofa, 125; hnigin er helgrind, Fas. i. (in a verse).

    Íslensk-ensk orðabók > HNÍGA

  • 8 TJÁ

    * * *
    (té, téða, téðr; later tjái, tjáða, tjáðr), v.
    1) to show, exhibit; er honum er téð sverð, when the sword is shown him; t. e-t fyrir e-m, to show it to one;
    2) to tell, report, relate (þá hluti, er þar gørðust, téða ek þér í fyrra bréfi); Gunnarr tjáði, hversu vel þeim hafði farit, G. told how well they had behaved; also, t. e-t fyrir e-m (hann tjáði fyrir konu sinni, at Hrafn væri úskapgæfr);
    3) to show, grant; t. e-m góðvilja, to show one a kindness;
    4) with gen., t. eigi tanna, ‘not to show the teeth’, to take no food (við þessi tíðindi úgladdist mjök G. konungr, svá at hann tjáði eigi tanna);
    5) to be of use, boot, avail, = tjóa, týja, tœja( Þórir sá, at þá mundi ekki t. at leyna);
    6) as an auxil. verb; sól tér sortna, the sun grows dark.
    * * *
    qs. téa; the pres. varies between several forms, tér, tjár, tjáir; pret. tjáði; imperat. té; part. téðr (analogous to sjá); tjá is a contracted form from an older tega, which only remains in the pres. reflex. tegaz, tegumk, in four instances, (see B. III): [Ulf. teihan = ἐπαγγέλλειν; Hel. tihan; O. H. G. zihan; Germ. zeigen or zeihen; cp. Engl. teach; A. S. tæcan; Lat. dicere, in-dicare; Gr. δεικνύναι; cognate or derivative is Goth. taiknjan = δεικνύναι, whence tákn, teikn, Engl. token, and so on.]
    B. To shew, exhibit; er honum er téð sverð, when the sword is shewn him, Vkv. 17 (Bugge); sýndi hón ok téði bónda sínum þann möttul, Stj. 199; sá skal fyrri tjá vátta sína fyrir dóms-mönnum, er …, Gþl. 372; lypti hón skautin brott af höfðinu, tjándi sína ásjónu, Mar.; hann tjáir mikinn heiðr sinnar risnu, Rb. 196; hann tér sinn ham af sínum líkam á vetrar-tíma, Stj. 97; oss tæjandi Kristni frægja, shewing to us, Gd. 44; þeir báru út pell ok silki ok marga dýrgripi, ok tjáðu fyrir þeim ( and shewed it to them) ok báðu þá eptir sækja, Fas. iii. 99; teer ok endrfórnar, offers and presents, Stj. 50; þeir kvóðusk engan varning hafa meir enn þeir höfðu tét, D. N. i. 147.
    2. in the phrase, tjá tanna, or tega tanna, to shew the teeth, i. e. to smile, cp. Dan. trœkke paa smile-baandet; ek má eigi tjá tanna né nökkura gleði fá, Bær. 14; við þessi tíðendi úgladdisk Guítalin konungr svá at hann tjáði ekki tanna, Karl. 382; tenn honum tegask (teygiaz Cod. less correct) er honum er téð sverð, Vkv. 17 (Bugge); traulla má ek of teia (sic Cod.) tanna, sízt faðir þinn fastnaði þik blota-manni, Kormak 162 (in a verse).
    3. to shew, grant; þann góðvilja er þér hafit mér téð, Fas. iii. 315; ok frelsi þat er Guð hefir tjáð ( granted) hverjum, H. E. i. 243; tjá e-m tillæti, to shew one a kindness, Stj. 137; tjá e-m þjónustu, to pay homage to, Norske Saml. v. 98.
    4. to mark, note; eptir því sem jafnan hefir fyrir yðr tjáð verit, Fms. viii. 101, v. l.; í þessum fám orðum tér (teer Cod.) fyrr-nefndr spámaðr, Stj. 29; Níuvikna-fasta tér herleiðingar-tíma Israels fólks, 49; tjár ok presenterar, id.; tér ok sýnir, 71; sýndi hón ok téði bónda sínum þann sama möttul, 199; sýnisk enn ok teez (= tésk), 288.
    II. to tell, report, relate; þeir tjáðu þat fyrir honum, at …, Fms. i. 220; tjá ok telja fyrir honum stórmerki Guðs, ii. 157; hann tjáði fyrir konu sinni ok dóttur at Hrafn væri úskapgæfr, vi. 109; var þat tjáð fyrir honum at hann skyldi vera erkibiskup, x. 160; ræðir Veseti mál sitt, ok tjár á þessa leið, xi. 84; tjáði málit fyrir honum vel um stýrimanninn, Glúm. 324; Gunnarr tjáði hversu vel þeim hafði farit, Nj. 71; þá hluti er þar görðusk téða ( told) ek þér í fyrra bréfi, Al. 165; té (imperat.) honum innvirðuliga allt okkat tal, Stj. 261; þá tjáða (teede v. l.) ek þeim eigi mitt nafn Adonay, 265; mun ek nú tína þér ok tjá minn harm ok angr, Bær. 14; þetta tjáir Stúfr skáld, Hkr. iii. 72; þeir téðu oss með bréfum, H. E. i. 429; góðir menn hafa oss téð ok váru ráði, 433; svá var sagt at þessir menn hefði þat tjáð ok ráðit Skúla jarli, at …, Fms. ix. 325; sem nú var tjáð ok sagt, xi. 130.
    III. paraphrast., hann tegaz sækja mik, Hallfred; þeir tegask görva Ólaf fjörvaltan, Sighvat; nú tegaz öld at sækja, Orkn. (in a verse); ek tegumk at drekka, Eb. (in a verse).
    IV. reflex., þar sýnisk ok tésk (teez Cod.) enn sá staðr, Stj. 105; téðisk fótleggrinn brotinn, Bs. i. 889; hann lét taka bréf Þorsteins bónda, í hverju tjásk má ( may be seen) hans sögn ok vitnisburðr, Dipl. ii. 5; tésk (teez) ok auðsýnisk, Stj. 71; tésk (teez) ok sýnisk, 28.

    Íslensk-ensk orðabók > TJÁ

  • 9 þýða

    I)
    (-dda, -ddr), v.
    1) to win over, attach; þýða sér, to attach to oneself (hann ferr víða um lönd ok þýddi sér fólkit);
    2) to explain, interpret (þýða draum);
    3) to signify (hvat ætlar þú þenna draum þýða?);
    4) refl., þýðast e-n, to attach oneself to, associate with one; þýðast e-n með vináttu, to be on a friendly footing with one; þýðast e-m = þýðast e-n; Uni þýddist þórunni, dóttur Leiðólfs, U. paid court to Th., daughter of L.; þýðast til e-s, undir e-n, to attach oneself to, pay homage to, submit to (vildu þeir heldr þýðast undir hans konungdóm en undir Svía-konung; þýddust til hans margir höfðingjar af öðrum löndum).
    f. attachment, love.
    * * *
    u, f. attachment, love; þýða ok blíðlæti, Hom. 115; drag aldri þyðu eða samræði til hans úvina, Sks. 80 new Ed.

    Íslensk-ensk orðabók > þýða

См. также в других словарях:

  • pay homage — index honor Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • pay homage to — index regard (hold in esteem), yield (submit) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • pay homage to someone — pay tribute/homage/to someone phrase to say or do something that shows you respect and admire someone a lot We are here tonight to pay tribute to one of the greatest actors of all time. Thesaurus: to praise someone or somethingsynonym Main en …   Useful english dictionary

  • pay homage to — HONOUR, acclaim, applaud, salute, praise, commend, pay tribute to, take one s hat off to; formal laud. → homage …   Useful english dictionary

  • pay homage to — give honor to …   English contemporary dictionary

  • homage — [häm′ij, äm′ij] n. [ME < OFr hommage < ML hominaticum, vassal s service, homage < L homo, a man: see HOMO1] 1. Historical a) a public avowal of allegiance by a vassal to his lord b) an act done or thing given to show the relationship… …   English World dictionary

  • Homage — Hom age, v. t. [imp. & p. p. {Homaged}; p. pr. & vb. n. {Homaging}.] [Cf. OF. hommager.] 1. To pay reverence to by external action. [R.] [1913 Webster] 2. To cause to pay homage. [Obs.] Cowley. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • homage — hom|age [ hamıdʒ ] noun singular or uncount something that someone does or says in order to show respect or admiration: pay homage to: a memorial to pay homage to the victims a. a way of showing respect to an artist, writer, musician, etc. by… …   Usage of the words and phrases in modern English

  • homage — UK [ˈhɒmɪdʒ] / US [ˈhɑmɪdʒ] noun [singular/uncountable] something that someone does or says in order to show respect or admiration pay homage to: a memorial to pay homage to the victims a) a way of showing respect to an artist, writer, musician… …   English dictionary

  • homage — n. 1) to pay homage to 2) in homage to * * * [ hɒmɪdʒ] in homage to to pay homage to …   Combinatory dictionary

  • homage — [[t]hɒ̱mɪʤ[/t]] N UNCOUNT: usu N to n Homage is respect shown towards someone or something you admire, or to a person in authority. Palace has released two marvellous films that pay homage to our literary heritage... At his coronation he received …   English dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»